Saç boyatmak zararlı mı? Saça zarar verir mi?

Özellikle bayanların çoğu aynaya baktığında kendilerinde zaman zaman bir değişiklik görmek ister. Pratik yoldan bir değişikliğin, beyazları gizlemenin veya sadece bir ışıltı yaratmanın en popüler yolu saç rengini değiştirmek. Fakat saçlarınızı boyatırken yanlış ürünleri seçerseniz ya da hatalı teknikleri uygularsanız sağlığınızı olumsuz yönde etkileyebilirsiniz.

Carmen Rowe'un başına gelenler, kalitesiz saç boyalarının ne kadar tehlikeli olabileceğini gösterir nitelikte. İngiltere'nin Swansea kentinde yaşayan Carmen Rowe saçlarını marketten aldığı saç boyasıyla boyadıktan sonra geçirdiği alerjik bir reaksiyon sonucu geçici olarak kör oldu. Rowe ancak 3 gün hastanede kaldıktan sonra evine dönebildi.

Saçı boyarken bunlara dikkat!
Saç sağlığının zarar görmemesi, saçı oluşturan bileşenlerin korunmasına doğrudan bağlı. Ayrıca kullanılan ürünlerin saçın ve cildin ideal pH seviyesine yani pH 4,5 – 5,5 aralığına uygun nitelikte olması gerekmekte.

Ne yazıkki pekçoğumuz vücut sağlığımızı doğrudan etkileyebilecek bakım ürünlerinin, krem ve parfümlerin ya da saç boyalarının içerikleri konusunda gıdalarda olduğu kadar hassas bir araştırma ve tüketim yoluna gitmiyoruz. Oysa, derimiz de üzerinde bulunan maddeleri kolayca kan dolaşımına aktarma kabiliyetine sahip.

Saç boyası üretiminde kullanılan kimyasallardan 22 tanesi Avrupa ülkelerinde yasaklanmış durumda. Amerikalı bir çevre örgütünün incelemesinde birçok saç boyasının zararlı olduğu tespit edildi. Amerikalı çevre örgütü EWG, sormayı genelde atladığımız "içerisinde ne var?" sorusunu sormuş ve binlerce kozmetik ürünü incelemeye tabi tutmuştur. Yayınlanan araştırma sonucu içerisinde aşağıdaki maddelerin yer aldığı saç boyası veya diğer kozmetik ürünlerin saç ve vücut sağlığına zarar verdiği açıklanmıştır.

* 6-Methoxy-2,3-Pyridinediamine
* 2,3-Naphthalenediol
* 2,4-Diaminodiphenylamine
* 2,6-Bis(2-Hydroxyethoxy)-3,5-Pyridinediamine
* 2-Methoxymethyl-p-Aminophenol
* 4,5-Diamino-1-Methylpyrazole
* 4,5-Diamino-1-((4-Chlorophenyl)Methyl)-1H-Pyrazole Sulfate
* 4-Chloro-2-Aminophenol
* 4-Hydroxyindole
* 4-Methoxytoluene-2,5-Diamine
* 5-Amino-4-Fluoro-2-Methylphenol Sulfate
* N,N-Diethyl-m-Aminophenol
* N,N-Dimethyl-2,6-Pyridinediamine
* N-Cyclopentyl-m-Aminophenol
* N-(2-Methoxyethyl)-p-phenylenediamine
* 2,4-Diamino-5-methylphenetol
* 1,7-Naphthalenediol
* 3,4-Diaminobenzoic acid
* 2-Aminomethyl-p-aminophenol
* Solvent Red 1 (CI 12150)
* Acid Orange 24 (CI 20170)
* Acid Red 73 (CI 27290)17

Kimyasal boyalar ve türevleri:
Pekçok kimyasal boyanın saça zarar verdiği bilinen bir gerçek. Fakat bu zararın hangi kimyasal boya için ne denli ciddi olabileceğini anlamak üzere kimyasal boya çeşitlerine değinmekte fayda var. Direkt, kalıcı ve ton sür ton olmak üzere 3 farklı kimyasal saç boyası mevcuttur. Direkt boyalar saç yapısını değiştirmez. Doğrudan saç telinin dış yüzeyine sabitlenirler. Boya negatif, saç pozitif yüklü olduğundan birbirlerine mıknatıs gibi yapışarak saçta tutunurlar. Bu boyalar saçın renginin açılmasını veya beyaz saçların örtülmesini sağlayamaz ancak saçta yansımalar oluşturur. Kalıcı boyalar olarak bilinen oksidasyon bazlı boyalar saç teline nüfuz eder. Bunlar, saçın ve özellikle saça rengini veren melaninin yapısını değiştirir. Bu boyalar iki bileşik ile iş birliği halinde etkilerini gösterir: oksijenli su (oksidan) ve amonyak (alkalin). Amonyak, saç teline kimyasal boyanın girmesine izin verecek şekilde saçın kabuğunu açar. Ton sür ton olarak adlandırılan boyalar ise, direkt boyalar ve oksidasyon bazlı boyaların ortasında bir yerde bulunur. Amonyak içermezler ama oksijenli su içerirler.

Doğal boyalar
En bilenen doğal saç boyası kınadır. Çivit, papatya gibi diğer doğal boyaların saç sağlığına verebileceği tehlikeleri barındırmaz. Hem saç boyası hem de dövme yapımında kullanılan kına; Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Hindistan'da yetiştirilen bir bitkiden elde edilmektedir. Bu bitkiden elde edilen renkler sarıdan kırmızıya kadar değişirken esmer veya turuncu tonlarında da olabilmekte. Birçok doğal boya kına kullanılarak yapılır. Ancak, bu bitki fazla renk seçeneği sunamadığından bazı üreticiler kına ile çivit gibi farklı karışımlar kullanma yoluna gitmekteler. Her doğal saç boyasının zararsız olmadığı ve çivit, papatya gibi bileşenlerin saça zarar verebileceği unutulmamalıdır.

Organik saç boyaları gerçekten organik mi?
Organik olduğu iddia edilen ürünlerde BDIH (kontrol edilmiş doğal kozmetik) sertifikası aranmalı. Sentetik koku, renk ve konserve edici madde parafin ve diğer petrol kökenli maddeler içermemeli. Ambalajında "organik" yazan her boyanın organik olmadığı ve kimyasal bileşenler de içerebilecekleri unutulmamalı. Özellikle kadın doğum uzmanlarınca önerilmeyen bu kimyasallar konusunda hamile bayanlar mutlaka temkinli davranmalıdır.

Boyanın doğal olduğunu nasıl anlarız?